National Song Of India In Hindi, Vande Mataram, Bharat ka rashtriya geet, भारत के राष्ट्रीय गीत से संबंधित प्रश्न उत्तर, National Song in Hindi, वंदे मातरम्

National Song Of India In Hindi – Vande Mataram

हिन्दी ऑनलाइन जानकारी के मंच पर हम जानेंगे भारत के राष्ट्रीय गीत वंदे मातरम् के बारे में, National Song Of India In Hindi – Vande Mataram, Question answer related with National Song Of India In Hindi, भारत के राष्ट्रीय गीत से संबंधित प्रश्न उत्तर, राष्ट्रीय गीत का इतिहास, National Song in Hindi, Bharat ka rashtriya geet kya hai ?

National Song Of India In Hindi – Vande Mataram भारत का राष्ट्रीय गीत वंदे मातरम् :-

वंदे मातरम्, वंदे मातरम्!
सुजलाम्, सुफलाम्, मलयज शीतलाम्,
शस्यश्यामलाम्, मातरम्!
वंदे मातरम्!
शुभ्रज्योत्सनाम् पुलकितयामिनीम्,
फुल्लकुसुमित द्रुमदल शोभिनीम्,
सुहासिनीम् सुमधुर भाषिणीम्,
सुखदाम् वरदाम्, मातरम्!
वंदे मातरम्, वंदे मातरम्॥

वंदे मातरम् का हिंदी अनुवाद :

हे माँ मैं तेरी वन्दना करता हूँ
तेरे अच्छे पानी, अच्छे फलों,
सुगन्धित, शुष्क, उत्तरी समीर
हरे-भरे खेतों वाली मेरी माँ।
सुन्दर चाँदनी से प्रकाशित रात वाली,
खिले हुए फूलों और घने वृ़क्षों वाली,
सुमधुर भाषा वाली,
सुख देने वाली वरदायिनी मेरी माँ।

Question answer related with National Song Of India In Hindi भारत के राष्ट्रीय गीत से संबंधित प्रश्न उत्तर -:

प्रश्न -: भारत का राष्ट्रीय गीत क्या है ?

उत्तर -: भारत का राष्ट्रीय गीत वंदे मातरम् है।

प्रश्न -: भारत का राष्ट्रीय गीत किसने लिखा था ?

उत्तर -: भारत के राष्ट्रीय गीत की रचना महान साहित्यकार बंकिमचंद्र चट्टोपाध्याय ने की है। उन्होंने वंदे मातरम् की रचना साल 1882 में संस्कृत और बांग्ला मिश्रित भाषा में किया था। यह स्वतंत्रता की लड़ाई में लोगों के लिए प्रेरणा का स्रोत था। वंदे मातरम् को भी भारत के राष्ट्रगान ‘जन-गण-मन’ के बराबर का ही दर्जा प्राप्त है।

प्रश्न -: भारत का राष्ट्रीय गीत सर्वप्रथम कब गाया गया था ?

उत्तर -: भारत के राष्ट्रीय गीत को सबसे पहली बार सन् 1896 में भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस के सत्र में गाया गया था।

प्रश्न -: भारत के राष्ट्रीय गीत वंदे मातरम् को पहली बार किस ने गाया था ?

उत्तर -: भारत के राष्ट्रीय गीत वंदे मातरम् को पहली बार रबीन्द्रनाथ टैगोर ने गाया था।

प्रश्न -: भारत का राष्ट्रीय गीत कहां से लिया गया है ?

उत्तर -: भारत का राष्ट्रीय गीत बंकिमचन्द्र चट्टोपाध्याय द्वारा सन् 1882 में रचित आनन्दमठ उपन्यास से लिया गया है।

प्रश्न -: भारत के राष्ट्रीय गीत की अवधि कितनी है ?

उत्तर -: भारत के राष्ट्रीय गीत की अवधि 65 सेकेंड है।

प्रश्न -: वन्दे मातरम् का क्या अर्थ होता है ?

उत्तर -: वन्दे मातरम् का अर्थ होता है – हे माँ तुम्हारी जय हो अर्थात हे माँ मैं तेरी वन्दना करता हूँ।

प्रश्न -: राष्ट्रीय गीत की रचना किस प्रकार हुई ?

उत्तर -: अंग्रेजों का एक प्रसिद्ध गीत था “गॉड! सेव द क्वीन”। भारत में भी इस गीत को प्रत्येक समारोह में अनिवार्य कर दिया गया। अंग्रेजों के इस रवैए से बंकिमचंद्र चट्टोपाध्याय को बहुत बुरा लगा और इसलिए उन्होंने सन् 1876 में एक गीत की रचना की और शीर्षक दिया “वन्दे मातरम्”।

सर्वप्रथम इस गीत में केवल दो ही पद रचे गये थे जो संस्कृत भाषा में थे। संस्कृत भाषा में रचित इन दोनों पदों में केवल मातृभूमि की वन्दना की गई है। वंदे मातरम् गीत में बाकी पद बांग्ला भाषा में लिखे गए। इन पदों में मां दुर्गा की स्तुति की गई है।

प्रश्न : वंदे मातरम् को राष्ट्रीय गीत के रूप में कब अपनाया गया ?

उत्तर : अंग्रेजों से स्वतन्त्रता प्राप्ति के बाद भारत के प्रथम राष्ट्रपति डॉ. राजेन्द्र प्रसाद ने संविधान सभा में 24 जनवरी 1950 में ‘वन्दे मातरम्’ को राष्ट्रगीत के रूप में अपनाने हेतु प्रस्ताव पेश किया। जिसे संविधान सभा द्वारा स्वीकार कर लिया गया। और वन्दे मातरम् के दो शुरुआती छंदों को भारत के राष्ट्रगीत के रुप में आधिकारिक तौर पर घोषित किया गया।

वन्दे मातरम् को राष्ट्रीय गीत के रुप में अपनाने हेतु डॉ. राजेन्द्र प्रसाद का संविधान सभा को दिया गया वक्तव्य इस प्रकार है। -:

“शब्दों व संगीत की वह रचना जिसे जन गण मन से सम्बोधित किया जाता है, भारत का राष्ट्रगान है। बदलाव के ऐसे विषय, अवसर आने पर सरकार अधिकृत करे और वन्दे मातरम् गान, जिसने कि भारतीय स्वतन्त्रता संग्राम में ऐतिहासिक भूमिका निभाई है; को जन गण मन के समकक्ष सम्मान व पद मिले। मैं आशा करता हूं कि यह सदस्यों को सन्तुष्ट करेगा।”

~ भारत के राष्ट्रीय गीत वंदे मातरम् को प्रथम बार रबीन्द्रनाथ टैगोर द्वारा सन् 1896 में कलकत्ता के काँग्रेस अधिवेशन में गाया गया था।

~ पाँच साल के बाद 1901 में कलकत्ता में ही काँग्रेस अधिवेशन के दौरान वन्दे मातरम् को धकिना चरन सेन द्वारा पुनः गाया गया था।

~ सन् 1905 में बनारस के काँग्रेस अधिवेशन में इसे पुनः महान कवयित्री सरला देवी चौधरानी द्वारा गाया गया।

~ वन्दे मातरम् के नाम से ही लाला लाजपत राय द्वारा एक पत्रिका की शुरुआत की गई।

~ सन् 1905 में वन्दे मातरम् नाम से हीरालाल सेन द्वारा एक राजनीतिक फिल्म बनायी गई।

~ सन् 1907 में भीकाजी कामा द्वारा बनाए गए भारतीय ध्वज के पहले संस्करण के केन्द्र में वन्दे मातरम् लिखा गया था।

Vande Mataram Lyrics in hindi वन्दे मातरम् के संपूर्ण छंद :-

वन्दे मातरम्
सुजलां सुफलां, मलयजशीतलाम्,
शश्यश्यालालां, मातरं!
सुब्रज्योत्स्ना पुलकितयामिनीम्,
पुल्लकुसुमित द्रुमदल शोभिनीम्
सुहासिनीं, सुमधुर भाषिनीम्,
सुखदां वरदां मातरं!
सप्त-कोटि-कण्ठ-कल-कल-निनाद कराले
कोट-भुजैधृत-खरकरवावाले,
अबला केन माएत बले।
बहुबलधारिणीं नमामि तारिणीं
रिपुदलवारिणीं मातरम्।।
तुमि विद्या, तुमि धर्म
तुमि हृदि, तुमि मर्म
त्वम् हि प्राणा: शरीरे
बाहुते तुमि मा शक्ति,
हृदये तुमि मा भक्ति,
तोमारई प्रतिमा गडि
मन्दिरे-मन्दिरे
त्वम् हि दुर्गा दशप्रहरणधरिणी
कमला कमलदलविहारिणी
वाणी विद्यादायिनी,
नमामि त्वाम्
नमामि कमलाम्
अमलां अतुलाम्
सुजलां सुफलाम् मातरम्।।
वन्दे मातरम्।
श्यामलाम् सरलाम्
सुस्मिताम् भुषिताम्
धरणीं भरणीं मातरम्।।
वन्दे मातरम्।।

Thank you for reading भारत के राष्ट्रीय गीत वंदे मातरम् के बारे में, National Song Of India In Hindi – Vande Mataram, Question answer related with National Song Of India In Hindi, भारत के राष्ट्रीय गीत से संबंधित प्रश्न उत्तर, राष्ट्रीय गीत का इतिहास, National Song in Hindi, Bharat ka rashtriya geet kya hai ?

अन्य लेख :-